NOVI staat voor ‘Nationale OmgevingsVIsie’ en is een onderdeel van de nieuwe Omgevingswet. De overheid heeft de nieuwe Omgevingswet in het leven geroepen om de regels voor ruimtelijke ontwikkeling samen te voegen. Met minder regels, meer vertrouwen in de mensen die ermee werken en ruimte voor lokale initiatieven worden de regels eenvoudiger gemaakt. Deze Omgevingswet verplicht daarnaast het Rijk, gemeenten en provincies om een langetermijnvisie op de fysieke leefomgeving te vormen: De NOVI. Hierbij is het kernbegrip, zoals gesteld in de voortgangsbrief over de Nationale Omgevingsvisie van 7 juni 2021, omgevingskwaliteit. Dit begrip hangt volgens onze visie nauw samen met omgevingsmanagement.
Wat staat er in de NOVI?
Eerst even wat achtergrondinformatie. Nederland staat voor meerdere uitdagingen; er is een groot tekort aan woningen, we willen van het gas af om in de toekomst alleen nog maar duurzame energie op te wekken, we streven een circulaire economie na én we zetten ons in voor stikstofreductie. En dat is slechts een kleine greep uit de relevante vraagstukken van nu. Dit alles vraagt om veel tijd, geld, energie, maar ook ruimte. Alle uitdagingen en keuzes die gemaakt moeten worden, staan beschreven in de NOVI. Hoe pakken we deze uitdagingen aan, wat zijn de oplossingen en wat zijn onze overwegingen daarbij? In de NOVI staan de volgende vier prioriteiten centraal:
- Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie
- Een duurzaam en (circulair) economisch groeipotentieel
- Sterke en gezonde steden en regio’s
- Een toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied
Hoe worden NOVI’s vormgegeven?
Nu vraag jij je vast af wie, wanneer en hoe die NOVI’s worden vormgegeven. Alle nationale, provinciale en gemeentelijke omgevingsvisies dienen op elkaar aan te sluiten. Hoe ze dat doen? In omgevingsagenda’s. Wat? Ja, omgevingsagenda’s. Dit zijn gebiedsgerichte uitwerkingen van de NOVI. Voor iedere NOVI discussiëren overheden, waterschappen, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en de ‘gewone’ burger samen over de inhoud en gewenste aanpak. Aan de hand van bijvoorbeeld publieksonderzoeken, focusgroepen, debatten en conferenties ontstaat uiteindelijk de NOVI.
NOVI-conferentie 2022
Op 18 mei was de NOVI-conferentie 2022 waarbij onder andere Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge aanwezig was om de volgende vragen te beantwoorden: hoe komen we met elkaar in beweging? Hoe komen we tot het maken van keuzes? En hoe gaan we dit vervolgens in de praktijk doen met elkaar?
Het doel van zo’n conferentie is dus richting geven aan hoe we met elkaar die belangrijkste vraagstukken aanpakken en alles een plekje geven in die beperkte ruimte in onze leefomgeving in Nederland. Hieruit moet een integrale aanpak voor die verbouwing van heel Nederland komen. De omgevingsvisie die wordt gevormd, bepaalt uiteindelijk het toekomstbeeld van Nederland. Zoals Minister Hugo de Jonge zei: “Wij zijn met elkaar de projectleider van die verbouwing.”
Welke impact hebben heeft de Omgevingswet en bijbehorende NOVI op omgevingsmanagement?
Nu vragen wij ons af welke impact de nieuwe Omgevingswet en de Nationale Omgevingsvisie hebben op omgevingsmanagement. De nieuwe Omgevingswet treedt naar verwachting op 1 januari 2023 in werking. Vanaf die datum zijn gemeentes verplicht om tijdig met bewoners, lokale bedrijven en organisaties in gesprek te gaan waarbij de focus ligt op beleid en besluiten over de leefomgeving. Bij het uitzetten van een opdracht, zoals de uitbreiding en versterking van het energienetwerk in een provincie, moet dus eerst samenwerking én afstemming met lokale personen en instanties plaatsvinden. Vervolgens is de gemeente verplicht om aan te geven hoe de participatie heeft plaatsgevonden, bijvoorbeeld tijdens het verlenen van een vergunning. Heeft er geen participatie plaatsgevonden, dan moet al het werk opnieuw gebeuren. Het gevolg van de Omgevingswet en de NOVI is een toenemende participatie binnen de omgeving.
Het toenemende belang van omgevingsmanagement
Die verplichte (burger)participatie maakt het belang van omgevingsmanagement dus alsmaar groter. Het verbinden van overheden met de omgeving, het betrekken van belanghebbenden en transparantie naar stakeholders toe, wordt in toenemende mate belangrijker. Aan omgevingsmanagers de taak die rol op zich te nemen en een groeiende samenwerking met de omgeving te faciliteren.
